Tên khoa học: Chrysopogon aciculatus (Retz.) Trin.
Họ: thuộc họ Lúa - Poaceae.
Cây mọc hoang ở nhiều nơi, trên các bãi cỏ, ven đường, sườn đồi, chiền đê... cây ưa nơi khô hạn, nhiều ánh sáng. Cỏ may thuộc loại thân thảo cao 40-60cm, có thân rễ mọc bò. Lá xếp sít với nhau ở phía gốc, hình dải hẹp, mềm, phẳng, mép nhăn nheo, bẹ tròn, không có tai, hẹp. Cụm hoa là chùy kép, màu nhạt hay màu tím sậm, dài 2,5-10cm; cuống chung khá lớn, mang cành nhánh hình sợi; mỗi đốt mang 3 bông nhỏ không cuống, hay gãy và mắc vào quần áo. Mùa hoa từ tháng 4-12. Quả dẹp, dài. Cây được thu hái quanh năm, rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô.
Hoa và quả cây cỏ may
Rễ cỏ may dạng bò ngang
Cỏ may có vị đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Kinh nghiệm dân gian thường dùng trong các bài thuốc chữa bệnh gan, da vàng, mắt vàng, trị giun, trị rắn cắn.
1. Trị rắn độc cắn:
Dùng 1 nắm rễ cỏ may (tươi) với 1 nắm lá cây lưỡi nhân (cây cam xũng), giã nát, cho thêm khoảng 70 ml nước, cho người bị rắn cắn uống, bã đắp vết thương.
Chú ý: Garo vết thương ngay sau khi bị rắn cắn.
Video giới thiệu về cây cỏ may cùng bài thuốc chữa rắn độc cắn:
2. Chữa bệnh về gan, vàng da, vàng mắt:
Rễ Cỏ may thái nhỏ, sao vàng 360g, sắc với 500ml nước, sắc nhỏ lửa còn còn 250ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày. Dùng liên tục trong 5 ngày.
Cây cỏ may được sử dụng độc vị, hoặc có thể kết hợp với các vị thuốc khác để chữa bệnh về gan, vàng da, vàng mắt.
3. Chữa giun chui ống mật:
Rễ cỏ may 30g, rửa sạch, sắc với 300ml nước còn 100ml, uống 1 lần lúc thuốc còn ấm. Sau đó lấy 1 quả trứng gà tươi đập lấy lòng đỏ và lòng trắng khuấy đều với 1 thìa cà phê đường kính hoặc 2 thìa mật ong uống liền. Lập lại lần 2 nếu còn cơn đau nhẹ.
Trong rễ cỏ may không có độc tố. Sau khi uống thuốc, hết các triệu chứng, uống 1 liều thuốc tẩy giun albendazol hoặc mebendazol... Người mắc chứng giun chui ống mật, cứ 6 tháng đến 1 năm phải uống thuốc tẩy giun 1 lần.
4. Trị giun đũa:
Dùng 18-20 hạt Cỏ may sao vàng, đun sôi với 500ml nước, sắc nhỏ lửa còn 150ml, uống tất cả nước sắc này 1 lần sau bữa ăn.