Vùng Tây Bắc có một loại cây dùng làm gia vị rất thơm có tên Sẻn gai, cây này còn có tác dụng làm thuốc với nhiều công dụng tuyệt vời, hiện nay cũng được trồng ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc nước ta.
─────
Sẻn gai là cây thuộc họ Cam (Sapindales), tên khoa học là Zanthoxylum Armatum DC., (Z. alatum Roxb.) thường mọc nhiều ở các tỉnh Tây Bắc nước ta, được dùng làm gia vị thay cho hạt tiêu, ngoài ra đây cũng là cây thuốc có nhiều công dụng.
Lá cây sẻn gai có từ 3, 5 hoặc 7 lá chét
Thuộc loại cây gỗ nhỏ, sẻn gai có chiều cao từ 2 - 4m; thân to đường kính có thể đạt 20cm; toàn thân có nhiều gai thẳng, dẹp. Lá có sống lá, có cánh rộng 2mm, mang từ 3-7 (ảnh trên) lá chét thon, dài đến 13cm, không lông, mép có răng nằm, mặt dưới có tuyến nhỏ và nâu lúc khô.
Cụm hoa ở phần nhánh già, cao 4-7cm; hoa trăng trắng, lá đài 5, hoa cái có nhị lép, bầu 2-5 lá noãn. Quả dài 1 hạt tròn, đỏ, có tuyến to, to 4-5mm; mảnh 2; hạt đen chói.
Loài của Trung Quốc, Việt Nam. Ở nước ta, có thấy ở mạn Tây Bắc, dọc suối lớn ở độ cao 1300m, nay cũng được trồng ở các tỉnh miền núi phía Bắc. Cây đượcthu hái quả chín vào mùa thu, loại bỏ tạp chất, phơi trong râm.
Cây sẻn gai
─────
Toàn cây sẻn gai từ lá, thân, rễ, quả, vỏ thân đều có tinh dầu thơm và được dùng làm thuốc hoặc gia vị.
Đông y đánh giá, sẻn gai có vị cay, hơi đắng, tính ấm; có tác dụng ôn trung lý khí, khư phong trừ thấp, hoạt huyết, giảm đau.
Xem thêm:
➣ Xuyến chi (đơn kim) cây thuốc hay trị mẩn ngứa, bí tiểu tiện
➣ Giảo cổ lam sao xanh 5 lá chất lượng cao
Quả sẻn gai
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Ngoài công dụng làm gia vị thì sẻn gai cũng là một cây thuốc có nhiều tác dụng để chữa bệnh. Kinh nghiệm dân gian thường dùng trị đau răng, đau bụng lạnh dạ; dạ dày ruột bị rối loạn, bệnh giun đũa, cảm mạo đau đầu, ho suyễn do phong hàn, phong thấp đau nhức khớp, rắn độc cắn.
Lá dùng ngoài trị mẩn ngứa, đòn ngã sưng đau, ung thũng sang độc.
Liều dùng: 6-10g, dạng thuốc sắc, có thể sắc nước tắm trị mẩn ngứa người lớn, trẻ em rất hiệu nghiệm.
─────
Trên đây là đặc điểm tự nhiên và những công dụng của cây Sẻn gai. Nếu bạn biết thêm những kinh nghiệm hay dùng cây sẻ gai hãy cho mọi người cùng biết vào phần bình luận phía dưới nhé. Cảm ơn bạn!