Cây hoa đại còn có tên khác là hoa chăm pa, cây bông sứ, cây được trồng nhiều ở các công viên, đền thờ, miếu mạo, bảo tàng... tất cả các bộ phận trên cây đều được dùng làm thuốc.
─────
Hoa đại có tên khoa học là Plumeria rubra L. var. acutifolia (Poir.) Bailey, thuộc họ Trúc đào và có nhiều tên gọi khác nhau như bông sứ, hoa sứ trắng, bông sứ đỏ, bông sứ ma, kê đản tử, hoa Chăm Pa
Thuộc dạng cây nhỡ, cao từ 2 - 4m, cành mẫm, to, cành non có nhiều nhựa trắng. Lá thường tập trung ở đầu cành, mọc so le sít nhau, lá dày, mép nguyên không răng cưa, hai đầu đều hẹp nhọn, mặt nhẵn bóng, gân giữa nổi rõ. Hoa màu trắng, bên trong màu vàng, hương thơm dịu nhẹ. Quả đại dài hình trụ. Mùa hoa ở miền Bắc từ tháng 4-8.
Ở công viên, bảo tàng, đền thờ, miếu mạo người ta hay trồng cây đại làm cảnh, bởi dáng đẹp, cho hoa thơm, lại dễ trồng và chăm sóc. Một nguyên nhân khác là yếu tố tâm linh. Đây cũng là quốc hoa của nước bạn Lào.
─────
Một điều đặc biệt của cây hoa đại là tất cả các bộ phận trên cây đều có thể được dùng làm thuốc, từ lá, hoa, vỏ thân, vỏ rễ, thậm chí là nhựa của cây cũng là 1 vị thuốc chữa bệnh.
Dưới đây là những kinh nghiệm hay sử dụng cây đại để chữa bệnh:
Vỏ thân cây đại có tác dụng nhuận tràng, chỉ cần lấy vỏ thân, cạo lớp vỏ giấy bên ngoài, đem thái mỏng, sao thơm. Lấy 5g vỏ thân đã sao sắc với 200 ml nước, chia làm 3 lần uống trong ngày.
Hoặc có thể dùng:
Vỏ cây đại, cám gạo mỗi loại 50g, sao vàng, tán nhỏ rồi rây thành bột mịn, trộn với hồ làm viên 0,5g.
Liều dùng:
+ Người lớn mỗi ngày 15 viên
+ Trẻ em từ 5-9 tuổi: 5 viên, từ 10-15 tuổi: 10 viên. Chia thuốc uống làm 2 lần với nước đun sôi để nguội (không dùng nước chè).
Lấy phần nhựa trắng bôi tại chỗ.
Dùng lá giã nát đắp tại chỗ.
Vỏ rễ cây hoa đại cạo sạch vỏ ngoại, lấy 12-20g ngâm trong 200ml rượu 35-40 độ trong khoảng 30 phút.
Mỗi ngày ngậm 2 lần. Chú ý không được dùng quá liều và không được nuốt.
Dùng lá giã nát đắp tại chỗ.
Hoa đại khô thái nhỏ 100g; hoa cúc vàng khô thái nhỏ, hoa hòe (sao vàng), hạt muồng muồng (sao đen) mỗi vị 50 g.
Tán thành bột mịn,mỗi ngày dùng 10g, hãm uống thay nước chè trong ngày.
Thuốc có tác dụng bảo vệ mao mạch, làm giảm nhẹ huyết áp, an thần, gây ngủ nhẹ, tốt cho những ai bị cao huyết áp, khó ngủ, hồi hộp, ngủ không sâu giấc.
Chú ý khi dùng: Người đang bị tiêu chảy, người có thai không được dùng.