Theo kinh nghiệm dân gian, long nha thảo có tác dụng trị xuất huyết, ho ra máu, chảy máu cam, tử cung xuất huyết, có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với các vị khác. 

─────

A. TÊN GỌI

- Tên thường gọi: Long nha thảo

- Tên khác: Tiên hạc thảo

- Tên khoa học: Agrimonia nepalensis D. Don

- Họ khoa học: Thuộc họ Hoa hồng Rosaceae

─────

B. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN

Long nha thảo là loài cây mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lạng Sơn. Thường có ở những khu rừng có độ che phủ, cao thoáng, ít thấy ở những nơi đã phát hoang. Chiều cao cây từ 30 cm - 1.2m, toàn cây có nhiều lông trắng, chia nhiều cành.  

Lá mọc so le kép, dìa lẻ, lá chét hình trứng dài, mép có răng cưa to. Cạnh những lá chét to có nhiều lá chét nhỏ. Lá chét to dài chừng 6cm, rộng chừng 2,5cm, lá chét nhỏ có khi chỉ dài 5mm. Cả hai mặt lá đều mang nhiều lông, hoa nhỏ màu vàng mọc thành chùm mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá. 

─────

C. THU HÁI, CHẾ BIẾN

Thu hái long nha thảo vào cuối thu, dùng toàn cây, rửa sạch, cắt đoạn, có thể sấy hoặc phơi tùy điều kiện.

Lá cây long nha thảo

─────

D. TÍNH VỊ, CÔNG DỤNG

Long nha thảo có vị đắng chát, tính ấm, quy vào 4 kinh Tâm, Can, Phế, Thận, có công dụng trị xuất huyết, ho ra máu, chảy máu cam, tử cung xuất huyết...

─────

E. CÁC BÀI THUỐC LIÊN QUAN

1. Chữa mụn nhọt sưng đau (chưa vỡ mủ):

- Cách 1: Long nha thảo 60g, cho 300ml nước, 200ml rượu sắc còn 150ml nước, chia 2 lần uống trong ngày.

- Cách 2: Long nha thảo tươi 20g, rửa sạch, giã nát trộn với một ít mật ong, đắp vào chỗ bị tổn thương, đắp 2 giờ, ngày thay băng 1 lần. Đắp liền 3 ngày.

2. Chữa chảy máu cam do nóng: 

Hái 1 nắm chừng 40-50g đem rửa sạch, giã nhỏ thêm nước lọc, giã vắt lấy nước uống chia làm 2 lần uống trong ngày. Dùng liền 5 ngày, cần kiêng đồ cay nóng.

Hoa cây long nha thảo

3. Chữa ban xuất huyết do giảm tiểu cầu:

Dùng long nha thảo 20g, kim ngân hoa 12g, đan bì, sinh địa, cỏ nhọ nồi mỗi vị10g, sắc nước uống trong ngày.

4. Chữa nổi hạch, tràng nhạc:

Dùng long nha thảo 20g, nghệ đen 12g, ngưu tất 10g, xạ can 10g, huyền sâm 12g; sắc uống.

5. Chữa ngứa âm đạo do trùng roi:

Long nha thảo lượng thích hợp, sắc kỹ, chắt lấy nước, chế thành cao lỏng 200% (1ml cao tương đương 2g dược liệu); mỗi ngày dùng bông y tế thấm cao thuốc bôi vào âm đạo 1 lần; liệu trình 7 ngày.

6. Chữa tiêu chảy do lỵ trực trùng (thể nhẹ):

Long nha thảo 15-20g, rửa sạch đổ 700ml nước, sắc còn 200ml nước, thêm 25g đường trắng, chia ra uống 3 lần trong ngày. Dùng liền 5 ngày.

Để nhận biết chính xác cây long nha thảo trong tự nhiên, mời các bạn hãy cùng theo dõi video dưới đây:

─────

F. THÔNG TIN THÊM VỀ LONG NHA THẢO

1. Thành phần hóa học

Chưa có sự thống nhất trong các tài liệu đề cập về cây thuốc này, dưới đây là những thông tin mang tính chất tham khảo:

- Theo tài liệu cũ thì long nha thảo có tannin, có phản ứng phloroglucotanoit, rất ít tính dầu, không có ancaloit, không có glucozit, không có chất béo, có sterol và một đường

- Năm 1939-1940 và 1950 Ngô Vân Thuỳ và Cừu Tác Lâm đã nghiên cứu lấy ở long nha thảo một chất màu đỏ nâu gọi là agrimonim (có C, H, N, O) và nhiều axit

- Năm 1958, theo báo cáo Hoá học thế giới (1-7-1958), các tác giả Hứa Thực Phương và Lưu Tin Giai đã chết từ long nha thảo được các chất sau:

+ Chất agrimonin A có tinh thể màu trắng, độ chảy 288-290oC, công thức thô tạm định là C29H49O5 có tính chất một sterol.

+ Chất agrimonin B tinh thể màu trắng, độ chảy 235oC, công thức thô tạm định là C14H19O10 có tính chất một axit nhân vòng

+ Chất agrimonin C đun tới 340oC thì bị phân giải, có tính chất phenol.

+ Một chất axit là một chất bột, vô định hình, màu nâu hoà tan trong dung dịch kiềm rồi khô tức là chất lưu hành trên thị trường với tên long nha thảo tố. Cả 4 chất trên thử dược lý đều không thấy tác dụng cầm máu.

2. Tác dụng dược lý

Long nha thảo tuy mọc hoang nhưng là cây thuốc quý có nhiều tác dụng dược lý tốt trong việc điều trị nhiều loại bệnh.

- Tác dụng tiêu viêm, săn, tăng sự dinh dưỡng của tế bào, tăng sức đông của huyết dịch.

- Hai nhà nghiên cứu Ngô Vân Thuỳ và Cửu Tác Lâm đã tiến hành thí nghiệm tác dụng của long nha thảo trên chó, thỏ và ếch đã đi đến một số kết luận sau đây:

+ Làm tăng huyết áp của chó và thỏ, có lẽ do tác dụng co mạch. Đối với ếch liều nhỏ có tác dụng làm tim đập mau (tăng tần số tim đập) và làm hẹp biên độ, liều lớn có tác dụng làm liệt tim.

+ Làm tăng tốc độ đông của huyết dịch.

+ Làm hạ đường huyết.

+ Kích thích trung khu hô hấp, liều cao, lúc đầu gây hô hấp mau lên nhưng về sau lại suy yếu. Liều độc đối với thỏ là 0,2g/kg thể trọng.

+ Đối với tử cung cô lập, liều nhỏ hơi có tác dụng hưng phấn, liều cao ngược lại có tác dụng di hoãn.

+ Đối với cơ của xương thì có tác dụng hưng phấn đối với thần kinh cơ ở các khớp thì lại hơi có tác dụng tê như hiện tượng trúng tên độc.

+ Hơi làm giãn đồng tử của ếch.

+ Tăng sức đề kháng của tế bào.

+ Không có ảnh hưởng đối với trung khu thần kinh và thần kinh giao cảm.