Ngò ngạnh (Khúng khéng) cây giải tửu tuyệt vời của người Vùng Cao. Đây là một trong những phát hiện thú vị của các nhà nghiên cứu về dược liệu nước ta khi tìm thấy một loài cây có tác dụng giải độc cho gan, giảm tác nhân gây hại của rượu bia gây ra. 

Tên thường gọi: Khúng khéng

Tên khác: Ngò ngạnh, Chỉ cụ, Vạn thọ…

Tên khoa học: Hovenia dulcis Thunb,

Phân bố: Các khu vực cận nhiệt đới Châu Á: Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam. Ở nước ta cây khúng khéng (ngò ngạnh) mọc hoang tại các tỉnh miền núi phía Bắc: Lạng Sơn, Cao Bằng, Tuyên Quang…

Là cây thân gỗ, lá mọc cách, có thể có 2 loại: khi cây non lá thường có mép nguyên, có lông ở 2 mặt lá và những cành non, khi cây già lá có răng cưa và màu xanh sẫm hơn.

Khúng khéng có vị đắng, ngọt hậu, tính hàn, tác dụng thanh nhiệt, tiêu khát, nhuận tràng, mát gan, tăng cường chức năng gan và giải rượu hiệu quả.

Các thành phần có trong Khúng khéng (ngò ngạnh): quercetin, alkaloid, saponin và ampelopsin (hay còn gọi là DHM – Dihydromyricetin)…  Qua nghiên cứu, các hợp chất này có 3 tác dụng tích cực trong hỗ trợ bảo vệ và điều trị bệnh về gan.

Thứ nhất, tác dụng giải rượu và ngăn ngừa tổn thương gan do rượu. Theo tài liệu TQ, dịch chiết Ngò ngạnh có tác dụng làm giảm nồng độ alcohol trong máu sau 0,5 – 3 giờ. Các nhà khoa học cũng phát hiện ra hoạt chất ampelopsin có khả năng giảm sự hấp thu rượu trong hệ thống tiêu hóa, từ đó cải thiện nhanh triệu chứng đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn do rượu gây ra.

Các nghiên cứu cho thấy ampelopsin có tác dụng tăng cường hoạt tính enzyme ADH và ALDH. Đây là 2 enzyme do gan sản sinh để chuyển hóa cồn (chất độc trong rượu bia) thành các chất không độc hoặc ít độc hơn để đào thải ra ngoài.

Thứ hai, Ngò ngạnh có khả năng hỗ trợ giải độc gan. Tại Hàn Quốc, các nghiên cứu đã chỉ ra Ngò ngạnh có thể làm tăng nồng độ glutathione nội sinh – chất chống oxy hóa trong cơ thể. Hoạt chất này có tác dụng giải độc cơ thể thông qua gan nhờ gắn kết các độc chất trong gan rồi chuyển hóa chúng và đào thải ra ngoài.

Thứ ba là hỗ trợ bảo vệ gan và ngăn ngừa xơ gan. Năm 2010, các nhà khoa học đã phát hiện chiết xuất Ngò ngạnh có tác dụng hỗ trợ bảo vệ gan thông qua việc làm giảm đáng kể hoạt động men AST và ALT. Đồng thời, Ngò ngạnh có khả năng phòng ngừa và hạn chế sự phát triển xơ gan do ức chế sự tạo thành collagen ở gan.

Video về cây Ngò ngạnh (Khúng khéng):

Ngoài ra, thành phần quercetin trong Ngò ngạnh cũng được chứng minh có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, ngăn ngừa mỡ thừa tích tụ trong gan, từ đó hỗ trợ phòng ngừa gan nhiễm mỡ không do rượu, viêm gan.