Ngũ trảo là loại cây gỗ nhỏ, chiều cao cây từ 2 - 5m, gốc, thân tròn, cành non hình vuông có lông mịn màu trắng xám.

─────

A. TÊN GỌI

- Tên khoa học: Vitex negundo L

- Tên thường gọi: Ngũ trảo

- Tên khác: Ngũ trãy, mẫu kinh, hoàng kinh, ngũ trảo phong, chân chim, Hoàng kinh, Quan âm.

- Họ khoa học: Thuộc họ cỏ roi ngựa (Verbenaceae).

─────

B. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN

Ngũ trảo là loại cây gỗ nhỏ, chiều cao cây từ 2 - 5m, gốc, thân tròn, cành non màu tím, hình vuông, có lông mịn màu trắng xám. Lá mọc đối, 3 - 5 lá chét, hình mũi mác, mép nguyên, hơi lượn sóng, mặt trên lá màu xanh, mặt dưới màu trắng bạc, vò nát lá có tinh dầu thơm, cuống lá dài từ 8 - 12cm. Hoa ra từ tháng 9 - 11, cụm mọc ở đầu cành màu tím nhạt. Quả hạch hình cầu, có đài tồn tại bao bọc. Mùa ra quả từ tháng 5 đến tháng 7, có thể nhân giống bằng hạt hoặc bằng giâm cành.

Lá cây ngũ trảo thường có 5 chét

Chiều cao cây từ 2 - 5m

─────

C. MỘT SỐ KINH NGHIỆM DÙNG CÂY NGŨ TRẢO

YHCT đánh giá, ngũ trảo có vị đắng the, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng thanh nhiệt, giảm sốt, làm lưu thông huyết mạch, trừ thấp, kích thích tiêu hóa. Thường dùng lá và thân làm thuốc. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Dùng khô thu hái quanh năm, cắt ngắn, phơi trong râm đến khi khô để bảo quản dần. Dưới đây là một số kinh nghiệm dùng cây ngũ trảo:

1. Trị tai biến thể nhẹ:

Lấy lá, cành băm nhỏ, nấu nước cho bệnh nhân sông hơi.

2. Dùng cho bệnh nhân tai biến ngâm chân:

Tác dụng giúp lưu thông khí huyết, làm cho giấc ngủ sâu, ngủ ngon giấc.

3. Trị cảm sốt, nhức đầu, sổ mũi: 

- Lá ngũ trảo.........100g,

- Lá bưởi................ 40g,

- Lá tre, lá sả, ngải cứu, tía tô mỗi thứ 20g.

Tất cả rửa sạch, cho vào nồi nấu trong 5 lít nước để xông.

4. Trị đau nhức khớp xương, bầm tím do va đập: 

Lá ngũ trảo tươi, sao nóng, để vừa ấm 37 độ C bó chỗ sưng đau. 20 phút sau thuốc nguội sao lại và bó tiếp ngày 3 lần. Dùng liền 5 ngày.

5. Hỗ trợ chữa đau lưng do gai cột sống: 

Lá ngũ trảo, lá cây đại tướng quân, bồ công anh. Tất cả các vị thuốc rửa sạch, giã thật nhỏ với ít muối, sau đó trộn với ít rượu trắng (khoảng 40 độ) và xào nóng lên rồi đắp vào vùng cột sống bị đau.

Chùm hoa cây ngũ trảo có màu tím nhạt

6. Kích thích tiêu hóa, giúp ăn ngon miệng: 

Vỏ cây ngũ trảo 12g rửa sạch cắt khúc, cho vào ấm sắc uống lúc còn nóng, dùng trước bữa ăn 30 phút.  

7. Hỗ trợ điều trị ho do viêm phế quản, suyễn: 

Lá ngũ trảo 2g sắc uống lúc còn nóng, có thể thêm 6g cam thảo sắc cùng. Một liệu trình dùng trong 10 ngày.

8. Phụ nữ đau bụng khi có kinh, hoặc kinh bế đau bụng: 

Lá ngũ trảo 16 - 40g rửa sạch, đổ 500ml nước sắc còn 200ml nước chia 2 lần uống trong ngày, dùng liền 10 ngày trước chu kỳ kinh nguyệt. 

Video giới thiệu về cây ngũ trảo:

Lưu ý khi dùng cây ngũ trảo:

- Những người suy nhược, gầy yếu, táo bón không được sử dụng hoặc khi sử dụng phải có sự chỉ định của thầy thuốc. 

- Phụ nữ đang mang thai kiêng dùng.