Khi đến gần cây muồng trâu sẽ thấy mùi hăng hắc, nhưng đây là cây thuốc rất hay dùng để chữa bệnh mẩn ngứa, dị ứng, bệnh táo bón, viêm gan, xương khớp rất hay.

────────

MUỒNG TRÂU LÀ CÂY GÌ?

Tại sao gọi là muồng trâu? Có thể giải thích theo 2 cách: Thứ nhất: Lá cây này khá giống với lá cây muồng muồng, nhưng kích thước lớn hơn, chiều cao cây cũng lớn hơn rất nhiều so với cây muồng muồng, nên gọi là muồng trâu, ý nói to lớn về kích thước; Cách giải thích thứ 2: Khi đến gần cây này sẽ ngủi thấy mùi hôi hôi, hắc hắc giống như mùi con trâu.

Ngoài tên gọi muồng trâu thì cây này còn có tên khác là Muồng lác, Cây lác, Bhang, Ana drao bhao (Buôn mê thuột), Dâng het, Tâng hét, Dang hét khmoch (Campuchia), Khi lek ban ( Lào); Tên khoa học: Cassia alata L, thuộc họ đậu: Fabaceae.

Lá cây muồng trâu

Muồng trâu thường có chiều cao từ 1,5 - 4m, đường kính có thể tới 10-12cm. Lá dạng lá kép, chiều dài 30-40cm, có 8-14 đôi lá chét mọc đối với nhau. Hoa màu vàng sặc sỡ, mọc thành bông nhiều hoa ở kẽ lá và đầu cành. Quả dài 8-16cm, có hình như múi khế nhưng có 4 cánh. Trong quả có tới 60 hạt, hình quả trám.

Cây này có nguồn gốc Nam Mỹ rồi lan sang các vùng nhiệt đới. Ở nước ta, muồng trâu mọc hoang rất nhiều từ Bắc đến Nam.

────────

BỘ PHẬN DÙNG CỦA CÂY MUỒNG TRÂU

Hầu hết các bộ phận trên cây muồng trâu đều có thể dùng làm thuốc. Từ lá, cành, rễ, hạt, mỗi một bộ phận đều có cách dùng và thu hái khác nhau.

Lá thường thu hái quanh năm.

Thân thu hái vào mùa hạ thu, trước khi cây ra hoa.

Quả hái vào tháng 10-12, hạt được dùng tươi hoặc lấy phơi cho khô rồi dùng dần.

- Trong lá, quả, gỗ và hạt đều có chứa chất antraglucozit.

- Trong quả tỷ lệ antraglucozit lên tới 2,20% (theo Maurin). Trong lá tỷ lệ là 3-4 % (theo Đinh Đức Tiến, 1963).

- Ngoài ra còn có một steroid là sitosterol trong rễ cây.

Hoa và quả của cây muồng trâu

────────

TÁC DỤNG DƯỢC LÝ CỦA MUỒNG TRÂU

- Nhờ vào tác dụng kháng nấm và kháng khuẩn của muồng trâu mà các nghiên cứu của nước ngoài chỉ ra triển vọng thuốc điều trị nhiễm trùng cơ hội cho bệnh nhân AIDS từ cây muồng trâu.

- Các tác dụng của cao lá muồng trâu:

+ Tác dụng bảo vệ gan tốt, thể hiện trên tác dụng làm giảm có ý nghĩa thống kê 73,58 % hoạt độ ALT và 31,32 % hàm lượng bilirubin ở chuột nhắt trắng bị gây viêm cấp bằng CCl4.

+ Ức chế xơ gan, làm giảm 12,64 % hàm lượng collagen ở gan chuột cống trắng bị gây xơ gan bằng CCl4 ( P < 0,01 ).

+ Chống viêm mạn tốt, làm giảm 26,6 % trọng lượng u hạt ở chuột cống trắng bị gây bởi amian (P < 0,05 ), vì vậy có có triển vọng trong nghiên cứu làm thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan cấp và mãn tính

+ Tác dụng lợi mật, làm tăng 39,64 % lượng mật sinh ra ở chuột nhắt trắng.

────────

CÔNG DỤNG CHỮA BỆNH CỦA MUỒNG TRÂU

Toàn cây muồng trâu có vị hơi đắng, mùi hăng hắc, tính mát; tác dụng nhuận tràng, giải nhiệt, sát trùng và lợi tiểu. Nếu sao vàng thì nhuận gan, tiêu thực, tiêu độc, tiêu viêm.

Lá muồng trâu có vị cay, tính ấm; có tác dụng sát trùng và chống ngứa.

Dưới đây là những bài thuốc dùng đến cây muồng trâu:

1. Trị nấm ngoài da, dị ứng da: 

Lá muồng trâu sắc đậm đặc dùng để tắm, hoặc đắp thẳng lên da hay biến chế thuốc dán từ lá đắp trực tiếp lên da.

Ngoài ra có thể sử dụng 5 - 20g cuống lá và quả khô (không hạt), ngâm trong 1 lít nước đun sôi, uống 1 tách vào buổi tối.

Một số nơi người ta cũng có thể xay lá trong nước ấm và bào chế như kem dùng vào nơi bị ngứa kích ứng 3 - 4 lần/ngày.

Ngoài ra, muồng trâu còn được dùng trong bài thuốc trị vẩy nến. Phối hợp với trầu không, đơn lá đỏ, vỏ núc nác, vỏ cây chẹo.

2. Chữa viêm họng:

Lá muồng trâu nghiền nát, lọc lấy nước cốt rồi pha loãng, dùng để súc miệng trị đau cổ viêm họng rất hiệu quả.

3. Trị táo bón: 

Lá muồng trâu có tính nhuận tràng nên dùng trị táo rất tốt. Ngày dùng 20g lá, đun với 1 lít nước. Uống 1 cốc trước khi đi ngủ.

4. Chữa thấp khớp:

Muồng trâu 40g, vòi voi 30 g, Quế chi, Tang ký sinh, rễ Cỏ xước, dứa dại mỗi vị 20g. Sắc uống ngày 1 thang trong 7-10 ngày.

5. Chữa viêm thần kinh tọa:

Muồng trâu 24g, cây lức 20g; rễ Nhàu, Thần thông,Bạch hạc, mỗi vị 12g, Đỗ trọng 8g. Sắc uống ngày 1 thang.  

6. Trúng nước:

Đang nóng nực gặp mưa, có mồ hôi mà đi tắm:

- Lá đậu săng 1 nắm, Rau má 10 cọng, Cỏ mực 1 bụi, Rau húng cây 1 nhúm, Muồng trâu 3 lá, Rễ tranh 1 nắm, Gừng sống 3 lát, Cam thảo đất 1 cây lớn, Hoắc hương 10 lá, cỏ Mần trầu 1 bụi, Lá ké 10 lá, Lá sả 1 nắm, Vỏ quít 2 cái, Củ sả 5 lát, Lá bồ bồ 1 nắm

- Đổ vào nồi lớn mà xông vài lần,

- Sau sắc lại còn 2 chén. Chia uống 2 lần cách 3 giờ.

7. Làm trà giảm cân:

Thường kết hợp lá sen, chè vằng, muồng trâu, cỏ ngọt, táo mèo, hoa nhài, đỗ đen làm trà giảm cân.

Video giới thiệu về cây muồng trâu:

────────

Kiêng kỵ:

Không nên sử dụng muồng trâu trong một thời gian dài, những người có tỳ vị hư hàn (thường bị lạnh bụng, tiêu chảy) thì không nên uống lá muồng trâu, vì sẽ dễ bị tiêu chảy.