Mơ tam thể tốt cho tiêu hóa, trị cam tích trẻ em

25/11/2019, 19:50 PM

Chia sẻ

Đối với những người thích ăn thịt chó thì mơ tam thể là gia vị không thể thiếu. Hiện nay, việc ăn thịt loài chó còn gây nhiều tranh cãi thì một công dụng rất lớn mà cây mơ tam thể mang lại đó chính là 1 vị thuốc quan trọng, không thể thiếu trong Toa căn bản của Đông y.

─────

A. TÊN GỌI

- Tên thường gọi: Mơ tam thể

- Tên khác: Mơ leo, Dây mơ lông, Dây mơ tròn, Ngưu bì đống.

- Tên khoa học: Paederia tomentosa.

- Họ khoa học: Thuộc họ Cà phê - Rubiaceae.

─────

B. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN

Không khó để nhận biết cây mơ tam thể trong tự nhiên, tam thể là chỉ 3 sắc tố chủ đạo trên lá của cây này: Xanh, tím và trắng. Toàn cây có nhiều lông tơ, nhất là phần ngọn non và lá, vò nát cây có mùi hôi thối đặc trưng. Cây thuộc loại dây leo, có thân non hơi dẹt, sau tròn, màu tím đỏ. Lá mọc đối, mép nguyên, mặt trên màu lục, mặt dưới màu tím đỏ, hai mặt đều có lông mềm như nhung, dày hơn ở mặt dưới. Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc đầu ngọn thành xim dài hơn lá, phân nhánh nhiều tỏa rộng; hoa màu trắng điểm tím nhạt, đài hình chuông, tràng hình phễu, cánh hoa xoăn ở đầu, nhị 4 - 5, bầu 2 ô. Quả hình cầu, nhẵn, màu nâu bóng. Toàn thân vò ra có mùi hôi khó ngửi. Mùa hoa quả: tháng 8 - 10.

Cây mơ tam thể

Hai mặt lá đều có lông mềm như nhung

Trong thiên nhiên, còn có loài mơ lông mà hai mặt lá có màu lục, cũng được dùng.

Mơ tam thể phân bố chủ yếu ở vùng cận nhiệt đới, nhiệt đới châu Á và Nam Mỹ, tập trung ở các nưốc Ấn Độ, Nam Trung Quốc và khu vực Đông Nam Á. Ở Việt Nam, cây mọc hoang phổ biến ở khắp nơi từ đồng bằng đến miền núi, trừ vùng cao lạnh. Mơ tam thể được coi như cây theo người vì ở đâu có người ở là ở đó có cây mọc. Thường gặp ở bờ bụi, bãi hoang, nương rẫy.

─────

C. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

- Lá chứa tinh dầu nặng mùi của disulfur carbon, protein, acid béo, paederosid, scandenosid, asperulosid, acid paederosidic, acid oleanolic.

- Quả mơ tam thể có chất paederinin.

- Cả cây mơ tam thể được thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùa hè và thường được dùng tươi.

Dàn mơ tam thể, mơ lông

Giàn dây mơ tam thể

─────

D. CÁC BÀI THUỐC TỪ CÂY MƠ TAM THỂ

Mơ tam thể có vị ngọt, hơi đắng, tính bình, công dụng khu phong lợi thấp, tiêu thực trừ tích trệ, chống ho, giảm đau, giải độc và hoạt huyết tiêu thũng. Dưới đây là những bài thuốc tiêu biểu dùng đến vị thuốc này:

1. Chữa kiết lỵ trực khuẩn theo kinh nghiệm dân gian:

Lấy lá (20 - 30g) để tươi, lau sạch, thái nhỏ trộn với trứng gà (1 quả) hoặc chỉ lấy riêng lòng đỏ, bọc vào lá chuối đem nướng hoặc rán khô trên chảo (không dùng mỡ). Ăn làm 2 - 3 lần trong ngày. Dùng liền 2 - 3 ngày.

2. Chữa kiết lỵ lâu ngày (lỵ trực khuẩn và lỵ a míp):

Lá mơ tam thể, lá trâu cổ (cây vảy ốc) mỗi vị 20g; lá lốt, nụ sim mỗi vị 10g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, sắc uống làm hai lần trong ngày. Có thể tán bột làm viên uống.

Hoặc, lá mơ tam thể 25g, rau sam 20g, vỏ măng cụt 10g, hạt cau khô 10g; thổ phục linh, bạch thược mỗi vị 5g. Sắc uống ngày một thang.

3. Chữa giun, nhất là giun kim:

Lấy lá mơ tam thể (30 - 50g) rửa sạch, giã nát với ít muối, vắt lấy nước uống. Dùng vào buổi sáng lúc đói. Có thể giã lá, thêm nước chín được nước cốt, bơm thụt vào hậu môn, làm vào buổi tối trước khi đi ngủ, giữ lại khoảng 15 - 20 phút.

Ngoài ra, lá mơ tam thể phơi khô (20 - 40g), sắc với 400ml nước còn l00ml, uống còn chữa viêm dạ dày, sôi bụng, ăn không tiêu.